به نقل از «ایرنا»

جهانگیرخان قشقایی با نهج‌البلاغه بسیار مانوس بود

تاریخ انتشار: ۱ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۲۰۸۳۹۸

بزرگداشت مرحوم میرزا جهانگیرخان قشقایی با حضور علما، استادان، فرهیختگان و دوستداران علم و دانش دیروز (یکشنبه ۳۱ شهریور) در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد. در این مراسم که با حضور علما، استادان، فرهیختگان و دوستداران علم دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن، حجت‌السلام و المسلمین دکتر حمید پارسانیا، عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم قم، استاد منوچهر صدوقی‌سها، مدرس حکمت و عرفان اسلامی و دکتر حسین کلباسی اشتری، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی حاضر بودند و سخنرانی کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای سخنرانی خود ضمن اشاره به زندگی‌نامه میرزا جهانگیرخان قشقایی گفت: مرحوم میرزا جهانگیر خان در سال ۱۲۴۳ هجری قمری دقیقاً ۱۹۸ سال پیش در ایلات قشقایی در سمیرم متولد شد و در سال ۱۳۲۸ هجری قمری در اصفهان با دنیای خاکی وداع کرد. در دوره ۴۰۰ ساله بعد از حکمت متعالیه تا به امروز یکی از حلقه های وصل ایجاد سنت میان عصر ما و ملاصدرا هموست. البته استاد معظم او محمدرضا قمشه‌ای، مرحوم جلوه، آخوند کاشی، مرحوم رحیم ارباب و ملاهادی سبزواری نیز هستند. اما در میان همه آنان مرحوم قشقایی یکی از چهره‌های حقیقتا ممتاز این دوره است.

اگر مکتب اصفهان و بعدش مکتب تهران نبود آیا امکان انتقال مکتب شیعی صدرایی به امروز بود؟ انشاالله دوره بعدی دوره جهانژ شدن حکمت صدرا باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: ویژگی این دوره ۴۰۰ ساله از صدرا تا امروز، حکمت، فقاهت، اخلاق و شریعت است. این نکات بنیادینی است که این شخصیت ها با آن قابل تعریف‌اند. اکثریت حکمای ما در این دوره ۴۰۰ ساله صدرایی هستند. البته برخی غیر صدرایی هم هست. نکته مهم دیگر مساله فقاهت است. پیش از ملاصدرا جمع بین حکمت و فقاهت نداریم. اما فرزانگان پس از او در این دوره بلند، هم حکیمند و هم فقیه. این بسیار مهم است. اجتماع بین فرقه اصغر با حکمت یکی از ثمراتش مثل انقلاب اسلامی می‌تواند باشد. به مقتضای حدیث الزام عالم به زمانه بودن، در پناه عقل فقه هم مستدام می ماند و هم به روز می شود.

بلخاری ضمن اشاره به اخلاق به عنوان سومین ویژگی این دوره ۴۰۰ ساله گفت: هر کدام از این حکما از جمله جهانگیرخان قشقایی در زهد و اخلاق سرآمدند. البته نه زهدی منفی و خانقاه‌نشین و دور از جامعه؛ بلکه زهدی مثبت و حاضر در صحنه. در احوالات جهانگیرخان قشقایی گفته‌اند در مسیر کاروان به سوی مشهد و در هنگام رفتن به بلندی و راه‌های پُرشیب برخی بارهای استر خود را برمی‌داشت و خود حمل می کرد، مبادا به حیوان فشار بیاید وقتی دیگران هم برای سرعت بیشتر و گریز از دست راهزنان به چهارپایانشان ضربه می‌زدند آنها را باز می‌داشت. در نزدیکی مشهد هم وقتی تولیت آستان برای استقبال از کاروان آمدند و از آیت الله قشقایی پرسیدند، همراهان گفتند ما آیت الله نداشتیم، دنبال کردند و دیدند آیت‌اللهِ گمنام کاروان در حال کشیدن آب از چاه برای کاروانیان است.

رئیس انجمن مفاخر فرهنگی افزود: حکمت و فقاهت در بستر چنین زهدی به رشد رسید. یک پرسش مهم این است که عامل اصلی همنشینی فقاهت و حکمت چیست؟ یکی از دلایل آن میل حکمت صدرایی به حکمت شیعی است. ملاصدرا وامدار صدرالدین دشتکی است. در این زمینه شیراز بسیار مهم است. پس از شیخ اشراق حکمت و فلسفه به سمت حکمت نظری سوق پیدا کرد. اما کسی مثل صدرالدین دشتکی ظهور می‌کند که مبحث اتحاد و نفس را بیان می‌کند. حکیمان صدرایی می‌گفتند امر مجرد نمی‌تواند ممزوج با امر مجسد باشد. تئوری پرداز این نکته صدرالدین دشتکی است. این نکته ملاصدرا به اوج می رسد. همنشینی فقاهت و حکمت می‌تواند یکی از معلول های این اتحاد باشد. چرا که از جمله نتایج منطقی اتحاد نفس و بدن در حکمت متعالیه در دشتکی این است که حکمت نظری با فقه، عمل و زهد همراه است.

بلخاری نکته دوم در اجتماع فقاهت و حکمت را تاثیر نهج البلاغه دانست و گفت: مرحوم جهانگیرخان قشقایی با نهج البلاغه بسیار مانوس بود. البته این که قشقایی بر نهج البلاغه شرح نوشته است مورد قبول افرادی و تردید از سوی کسانی است. ایشان در روزهای چهارشنبه نهج البلاغه تدریس می کرده است. یکی از عناصر گوهری این دوره ۴۰۰ ساله به ویژه در مرحوم قشقایی انس با نهج البلاغه است البته این نکته متاثر از ملاصدرا ست. ملاصدرا خطبه اول نهج البلاغه را در آثار خود شرح و تفسیر کرده است.

 یکی از عوامل اصلی  اجتماع حکمت و فقاهت و وجود فقیهانی حکیم و حکیمانی فقیه این است که نهج البلاغه یکی از منابع بنیادین حکمت ما بوده است. از جمله اینکه از مباحث مهم فلسفه صدرا وحدت عددی است. صدرا بحث مهمی در این باب دارد. من در مقاله‌ای در این زمینه با ذکر شواهد بسیاری در نهج البلاغه نشان داده‌ام که صدرا این بحث را از نهج البلاغه اخذ کرده است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان سخن گفت: کلاس های درس و شرح جهانگیرخان قشقایی در روزهای چهاشنبه در اختصاص به نهج البلاغه، صرفاً به علت تعبد و تشرع نبود. مضامین الهی و شیعی نهج البلاغه می توانست سرچشمه احکام حِکمی و دستاوردهای نظری حکیمانی صدرایی و شیعی نظیر او باشد.

منبع: ایرنا

کلیدواژه: إصفهان فلسفه شیراز انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۲۰۸۳۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حکمت عفاف و حجاب در ادیان آسمانی

مسئله عفاف و حجاب مورد تأکید کتب آسمانی و آموزه‌های انبیای الهی است. نمونه‌های متعددی از مسأله حجاب در کتب مقدس مسیحیان و یهودیان ذکر شده است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجاب معادل تحفّظ نسبت به مواجهه‌ی غیر اصولی با افراد غریبه و یا دوری از نگاه آنهاست. این مسئله ریشه در فطرت و ذات پاک انسان‌ها دارد. در واقع انسان‌ هر اندازه به سمت تقویت ایمان به خدا حرکت و از خطاها وگناهان دوری کند، به همان میزان بر عفت و حیای او اثر مثبت می‌گذارد و  فرد مؤمن به صورت خودکار علاقه دارد در دید نامحرمان نباشد،‌ اما همین که از خدا فاصله گرفت، به مرور زمان تقیدات خود را کنار می‌گذارد و این امر سبب می‌شود به تدریج از ارزش‌هایی مثل حیا و حجاب فاصله بگیرد.

از این روست که مسئله عفاف و حجاب مورد تأکید کتب آسمانی و آموزه‌های انبیای الهی است. نمونه‌های متعددی از مسأله حجاب در کتب مقدس مسیحیان و یهودیان ذکر شده است. در رساله پطرس آمده است «همچنین ای زنان، شوهران خود را اطاعت نکنید تا اگر بعضی نیز مطیع کلام نشوند، سیرت زنان ایشان را بدون کلام دریابد * چون که سیرت طاهر و خدا ترس شما را ببینند * و شما را زینت ظاهری نباشد، از بافتن موی و متحلّی شدن به طلا و پوشیدن لباس * بلکه انسانیت باطنی، قلبی در لباس غیر فاسدِ روح حلیم و آرام که نزد خدا گرانبهاست* زیرا بدین گونه، زنان مقدسه در سابق نیز که متوکّل به خدا بودند، خویشتن را زینت و شوهران خود را اطاعت می‌کردند * مانند ساره که ابراهیم را مطیع بود و او را آقا می‌خواند و شما دختران او شده‌اید. (انجیل، رساله پطرس رسول، باب سوم، فقره (1-6) همچنین در رساله پولس چنین آمده است «و همچنین زنان، خویشتن را بیارایند به لباس مزین به حیا و پرهیز، نه به زلفها و طلا و مرواید و رخت گرانبها، بلکه چنانکه زنانی را می‌شاید که دعوی دینداری کنند به اعمال صالحه. (رساله پولس به تیمونائوس، باب دوم، فقره 9 و10)

میزگرد| درباره حجاب طوری برخورد نکنیم جوان‌مان دین‌گریز شود / خصلتی که اجر شهید را دارد

نزدیک به این نوع دعوت نسبت به عفاف و حیا را در قرآن با تعابیر دیگری می‌یابیم. خداوند در آیه31 سوره نور خطاب به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله می‌فرماید «وَ قُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ وَلا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الإرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ یعنی «و به زنان با ایمان بگو: چشمان خود را از آنچه حرام است فرو بندند، و شرمگاه خود را حفظ کنند، و زینت خود را مگر مقداری که پیداست [در برابر کسی] آشکار نکنند، و ] برای پوشاندن گردن و سینه [مقنعه‌های خود را به روی گریبان هایشان بیندازند و زینت خود را آشکار نکنند مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدران شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران شوهرانشان، یا برادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان [هم کیش خود] شان، یا بردگان زر خریدشان، یا خدمتکارانشان از مردانی که ساده لوح و کم عقل اند و نیاز شهوانی حس نمی‌کنند، یا کودکانی که [به سنّ تمیز دادن خوب و بد نسبت به امیال جنسی] نرسیده‌اند و زنان نباید پاهایشان را [هنگام راه رفتن آن گونه] به زمین بزنند تا آنچه از زینت‌هایشان پنهان می‌دارند [به وسیله نامحرمان] شناخته شود. و [شما] ای مؤمنان، همگی به سوی خدا بازگردید، امید که رستگار شوید.»

کارنامه 40 ساله عفاف و حجاب (1)| یوسف نبی چرا گرفتار گناه نشد؟ / برای اصلاح عفاف و حجاب مردم را تکریم کنیم

در این آیه چند دعوت از سوی خداوند انجام شده است: فروبستن چشم، حفظ عفت، پنهان کردن زینت، دسته‌جات محارم و توبه؛ رعایت تمام این مسائل شرعی سبب می‌شود انسان به فلاح و رستگاری برسد. این مسئله یکی از حکمت‌های حفظ عفاف و حجاب است؛ یعنی انسان مؤمنی که قصد دارد به رستگاری برسد،‌ این رستگاری در رعایت عفاف و حجاب اوست و در واقع حجاب، مسیر رسیدن به رستگاری را برای انسان مؤمن هموار می‌کند و او را به درجات عالی در دنیا و آخرت می‌رساند. این امر همان حکمتی نهفته در سایر کتب آسمانی در راستای دعوت به رعایت عفاف و حجاب است.

در اوج بانوانی که در پرتو این خصلت مسیر رستگاری را در دنیا و آخرت پیمودند، حضرت مریم و حضرت زهرا سلام‌الله علیهما و برخی از بانوان شاخص تاریخ بودند. بنابراین با مرور سیره آن بزرگواران می‌توان تبیین بهترین از خصلت عفاف داشت. هرچند مسیحیت در سده‌های گذشته مسیر انحراف را پیمود و با پیروی از مدرنیته حجاب از نماد مریم مقدس (س) برداشت تا مقدمات افول خود را رقم بزند.

انتهای‌پیام/